معاونت و مشارکت در جرم
معمولاً جرايم مهمي مثل سرقت و کلاهبرداري، اختلاس و … که با همدستي چند نفر صورت ميگيرد، حسب مورد تحت عنوان معاونت و مشارکت در جرم قابل بررسي است.
هرگاه شخصي با علم و آگاهي با شخص يا اشخاص ديگر در جرايم تعزيري يا بازدارنده مشارکت کند و جرم به واسطه عمل همه آنها باشد (خواه عمل آنها با يکديگر مساوي باشد يا خير)، شريک در جرم محسوب ميشوند و مجازات او مانند مجازات کسي است که شخصاً مرتکب جرم شده باشد. گرچه دادگاه ميتواند با توجه به تاثير مداخله و نقش او مجازات متناسبي براي وي در نظر بگيرد. براي مثال: دو نفر با هم مرتکب جعل سند ميشوند.
اما معاون جرم شخصي است که در عمليات اجرايي جرم دخالت ندارد ولي با انجام کارهايي مانند تحريک، ترغيب، تطميع و … کردن ديگري زمينه ارتکاب جرم را فراهم ميکند.
اعمال زير به شرط آنکه با علم و آگاهي قبل از ارتکاب به جرم اصلي يا هم زمان با آن وقوع يابد، معاونت در جرم محسوب ميشود:
– تحريک يا ترغيب يا تهديد يا تطميع ديگري براي ارتکاب جرم يا فراهم کردن شرايط وقوع جرم با دسيسه، فريب و نيرنگ.
– تهيه وسيله ارتکاب جرم يا ارايه طريق براي ارتکاب جرم.
– فراهم کردن شرايط تسهيل وقوع جرم.
براي مثال شخصي ديگري را براي کلاهبرداري تحريک ميکند و وسايل ارتکاب اين جرم را نيز در اختيار او قرار ميدهد. به اين شخص، “معاون جرم کلاهبرداري ” گفته ميشود.